ผังงาน (Flowchart) คือ รูปภาพ (Image) หรือสัญลักษณ์(Symbol) ที่ใช้เขียนแทนขั้นตอน คำอธิบาย ข้อความ หรือคำพูด ที่ใช้ในอัลกอริทึม (Algorithm) เพราะการนำเสนอขั้นตอนของงานให้เข้าใจตรงกัน ระหว่างผู้เกี่ยวข้อง ด้วยคำพูด หรือข้อความทำได้ยากกว่า
การเขียนผังงาน (Flowchart) เป็นการกำหนดลำดับขั้นตอนในการเขียนโปรแกรม เริ่มตั้งแต่กระบวนการทำงานแรกจนถึงกระบวนการสิ้นสุดของงาน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
1.1 ผังงานระบบ (System Flowchart) หมายถึงแผนผังแสดงลําดับขั้นการทํางานของทั้งระบบ เปนการแสดงลําดับการทํางานของสวนประกอบตาง ๆ ที่เกี่ยวของ เปนผังงานที่ตองแยกออกมาเขียนเปน ผังงานโปรแกรม
1.2. ผังงานโปรแกรม (Program Flowchart) หมายถึงแผนผังแสดงลําดับ และขั้นตอนในการทํางานโดยละเอียดของโปรแกรม แบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ
· การเขียนผังงานตามลำดับ (Sequential)
· การเขียนผังงานแบบมีเงื่อนไข (Condition)
· การเขียนผังงานแบบวนรอบในการทำงาน (Loop)
สัญลักษณ์ของผังงาน (Flowchart Symbol)
ตัวอย่างการเขียนผังงาน
ตัวอย่างที่ 1 ประโยคโครงสร้างที่ทำงานตามลำดับ
อ่านข้อมูลจาก Employee
คำนวณหาเงินเดือน
ค่าจ้าง = จำนวนชั่วโมงที่ทำงาน X อัตราค่าจ้างต่อชั่วโมง
เงินเดือน = ค่าจ้าง X อัตราภาษี
พิมพ์รายงานแสดงเงินเดือน
ตัวอย่างที่ 2 ประโยคโครงสร้างที่ทำงานตามลำดับและมีการใช้เงื่อนไข If…Else
ใช้ข้อมูล - A และข้อมูล - B เพื่อคำนวณข้อมูล - C
ตรวจสอบข้อมูล - C
If ข้อมูล - C
ให้เก็บในไฟล์
Else
ให้พิมพ์ข้อผิดพลาด
คำนวณผลรวม
ตัวอย่างที่ 3 ประโยคโครงสร้างที่ทำงานตามลำดับและมีการใช้เงื่อนไข Repeat….Until
Repeat
อ่านข้อมูลจาก Employee
คำนวณหาเงินเดือน
ค่าจ้าง = จำนวนชั่วโมงที่ทำงาน X อัตราค่าจ้างต่อชั่วโมง
คำนวณหาเงินเดือน = ค่าจ้าง X อัตราภาษี
พิมพ์รายงานแสดงเงินเดือน
Until ไม่มีข้อมูล Employee
ตัวอย่างที่ 4 ประโยคโครงสร้างที่ทำงานตามลำดับและมีการใช้เงื่อนไข Do…Case
อ่านข้อมูลคะแนนรวม
Do คะแนนรวม
Case1 คะแนนรวม >=80
เกรด = A< br>
Case2 คะแนนรวม >=70
เกรด = B
Case3 คะแนนรวม >=60
เกรด = C
Case4 คะแนนรวม >=50
เกรด = D
End (ถ้าไม่ตรงกับทุกกรณี)
เกรด = E